Czym są listwy zębate?

Zastosowanie

Listwy zębate - gdzie je spotkamy? Jest ona można by rzec nierozerwalnie związanie z kołem zębatym (w jego skład wchodzi wieniec zębaty, piasta oraz łącznik mający jak nie trudno się domyślić łączyć te elementy), które jest czynną częścią przekładni zębatej. Znajdziemy je w wielu mechanizmach. Ma ono swoje zastosowanie zarówno w sprzętach gospodarstwa domowego, wielkich turbinach jak również typowym zegarku. Oczywiście były to tylko, niektóre przykłady. Zastosowań jest znacznie więcej. Oczywiście automatycznie dotyczy to również zębatki.

Parametry

Jeżeli chodzi o parametry listwy zębatej to wyróżniamy następujące: podziałka, linia podziałowa, wysokość, liczba zębów, moduł, długość, szerokość, grubość zęba oraz odległość osi. Wypadałoby teraz pooznaczać te parametry zgodnie z tym jak to ma miejsce w rzeczywistości. W końcu założenie, że wszyscy ich nie znają nie będzie z całą pewnością ryzykowne. Większość czytających powinna się zgodzić. Do rzeczy, nie ma sensu mieszać przy kolejności, także zacznijmy od podziałki. Jest ona oznaczona za pomocą litery p.  Wydawać by się mogło, że w podobny sposób określamy linię podziałową. Nic bardziej mylnego.  Naznaczamy ją dwiema literami. Żadną z nich nie jest jednak p. Chodzi o h i o. Pierwsza z nich chyba wszystkim nam kojarzy się z wysokością. Nie jest to oczywiście błędem. Naturalnie za pomocą tej właśnie litery oznaczymy wysokość listwy. Jeżeli chodzi o liczbę zębów to wyznaczymy ją za pomocą z. W przypadku modułu będzie to m. Przy długości i szerokości czeka na nas pułapka. Parametry te zaznaczone są za pomocą dużego L i d. Pewnie dla wielu osób przebiegła teraz myśl, że d to długość, a L to szerokość. Nie jest to prawdą. Sprawy mają się odwrotnie. Mała litera d wbrew pozorom oznacza szerokość.  Została nam jeszcze grubość zęba oraz odległość osi. Ten pierwszy parametr ukryty jest pod literą q natomiast drugi skrywany jest dzięki pierwszej literze alfabetu czyli a. Wróćmy może do koła zębatego. Tak jak na początku zostało wspomniane ma ono dość duży związek z listwami zębatymi. Czy podobnie jest jeżeli chodzi o parametry? Ciężko o jednoznaczną odpowiedź. Dlaczego? Za chwilę zostanie to wyjaśnione. Podobieństwo na pewno, jeżeli chodzi o wysokość. Z drugiej jednak strony literka h oznacza ją dosłownie wszędzie. W przypadku tego rodzaju koła mieliśmy jednak jeszcze do czynienia z wysokością głowy i stopy zęba, które w przypadku zębatek nie występują. Podobnie sprawy mają się z podziałką, która tu dziel się na zasadniczą i obwodową. Ostatnim, identycznym parametrem jest liczba zębów.  Nadszedł czas na różnice. W listwach zębatych nie znajdziemy żadnej z średnic (podziałowa, wierzchołkowa, stóp oraz koła zasadniczego), żadnego ze współczynników (korekcji i wysokości zęba) oraz luzu wierzchołkowego. Teraz dokładnie widać, że przy parametrach dotyczących zębatki i koła zębatego mamy zarówno podobieństwa jak i różnice.